همه آن چیزی که باید در باره بیمه آتش سوزی بدانید

همه آن چیزی که باید در باره بیمه آتش سوزی بدانید

متأسفانه علی رغم آمار قابل توجه حوادث آتش سوزی سالانه در ایران هنوز بیمه آتش سوزی جایگاه واقعی خود را در میان مردم جامعه پیدا نکرده است. آمار نشان می دهد که سالانه بیش از پنجاه هزار حادثۀ آتش سوزی در کشور رخ می دهد که تلفات مالی و جانی سنگینی از خود به جای می گذارند. طبیعتا آمار تلفات در کلان شهرها بیش از شهرهای کوچک خواهد بود و به علت ترافیک سنگین در شهرهای بزرگ امکان حضور به موقع نیروهای آتش نشانی نیز بسیار کمتر است. لذا لزوم تهیۀ بیمه آتش سوزی در این شهرها بسیار حیاتی و ضروری تر است. این بیمه نامه را می توان با هزینه بسیار ناچیزی تهیه نمود و با توجه به خسارات ناشی از آتش سوزی خرید این بیمه بسیار مقرون به صرفه خواهد بود و در صورت وقوع حادثه تضمینی برای آیندۀ شغلی و معیشتی افراد جامعه محسوب می شود.

در حوادثی از قبیل ساختمان پلاسکو می توان به وضوح میزان سستی ساخت و سازها در شهرهای بزرگی مثل تهران را دید. ضعف در ساخت و ساز و عدم وجود استانداردهای ایمنی در سازه ها می تواند عامل اصلی فراگیر شدن حادثه و تخریب کلی ساختمان باشد. در حادثه پلاسکو نیز کسبه ای که فاقد بیمه آتش سوزی بودند متحمل خسارت های زیادی شدند که متأسفانه آینده شغلی آن ها را تحت شعاع قرار داد. در ادامه شما را با مزایای بیمه آتش سوزی و جزئیات آن بیشتر آشنا خواهیم کرد.

پوشش های بیمه آتش سوزی

بیمه آتش سوزی به دو دستۀ پوشش خطرهای اصلی و پوشش خطرهای اضافی تقسیم می شود. البته لازم به ذکر است که بیمۀ آتش سوزی به هیچ عنوان خسارت های جانی را پوشش نمی دهد و فقط شامل خسارت های مالی خواهد بود.

خطرات اصلی کدامند؟

در هنگام خرید بیمه آتش سوزی، سه مورد به صورت پیش فرض و به عنوان خسارات اصلی در تعهد بیمه گر ذکر شده است. این سه مورد عبارتند از: آتش، صاعقه و انفجار.

آتش: در تعریف این مورد به بیان ساده می توان گفت که ترکیب هر نوع ماده با اکسیژن که به تبع آن شعله ایجاد شود شامل این خطر اصلی خواهد بود.

انفجار: به صورت کلی هر گونه آزاد شدن انرژی بر اثر گاز یا بخار شامل این مورد خواهد بود و در صورت وقوع حادثه بر اثر انفجار، جبران خسارت آن در تعهدات اصلی بیمه آتش سوزی قرار دارد. البته در این مورد استثنائاتی نیز وجود دارد که در متن تعهدات بیمه نامه ای که تهیه می کنید درج شده است.

صاعقه: یکی از خطرات اصلی بیمه آتش سوزی صاعقه است که شامل تخلیه الکتریکی بین ابرها و در نتیجه اصابت به زمین است که عمدتا باعث بروز خسارت های شدید می شود.

خطرات اضافی کدامند؟

خطرات اضافی به دسته ای از خطرها اطلاق می شود که بیمه گزار می تواند به اختیار خود آن پوشش ها را به بیمۀ آتش سوزی خود اضافه کند. بدیهی است که در صورت افزودن هر کدام از خطرات اضافی، حق بیمه بیشتری نیز پرداخت می شود. شرکت های بیمه گر در پوشش خطرات اضافی با یکدیگر متفاوت اند ولی به صورت کلی خطرهایی که در این لیست قرار دارند عبارتند از:

زلزله، سیل، آتش فشان، طوفان، سقوط بهمن، ترکیدن لوله آب، سقوط هواپیما، پاکسازی و برداشت ضایعات، سرقت، انفجار تحت فشار صنعتی، ریزش سقف ناشی از سنگینی برف، رانش زمین، ریزش کوه، برخورد اجسام خارجی به ساختمان، مسئولیت خسارت های آتش سوزی وارد شده به همسایه.

بیمه گزار باید با توجه به موقعیت و شرایط خود نسبت به خرید پوشش های اضافی اقدام نماید. ضمن اینکه متقاضی برای خرید پوشش های اضافی ابتدا باید پوشش های اصلی بیمۀ آتش سوزی را خریداری کند.

اموال تحت پوشش بیمه آتش سوزی

ساختمان مسکونی: به طور طبیعی شامل تمامی ساختمان های مسکونی و اثاثیۀ موجود در آن ها می شود.

ساختمان صنعتی: این مورد شامل تمامی کارگاه ها و کارخانجات تولیدی و همچنین تأسیسات و تجهیزات موجود آن ها است.

ساختمان غیر صنعتی: تمامی واحدهای تجاری، اداری و آموزشی و همچنین انبارها و کالاهای موجود در آن ها نیز در این دسته قرار دارند که تحت پوشش بیمه آتش سوزی قرار می گیرند. لازم به ذکر است که ارزش دکوراسیون این واحدها نیز می تواند تحت این پوشش قرار گیرد.

در بیمه آتش سوزی استثنائاتی وجود دارد که متقاضی باید در هنگام مطالعه متن تعهدات بیمه گر، آن ها را درنظر داشته باشد. به طور مثال در بیمه آتش سوزی اسکناس ها و اوراق بهادار تحت پوشش قرار نمی گیرند مگر اینکه این موضوع در توافق بین بیمه گزار و بیمه گر ذکر شده باشد.

شرایط مختلف بیمه آتش سوزی

متقاضی می تواند در هنگام خرید بیمه آتش سوزی با بیان جزئیات شرایط خود در زمینه های مختلف از موارد خاص بیمه آتش سوزی بهره مند شود. معمولا شرکت های بیمه در ارائه خدمات مختلف ایده ها و شرایط وسیعی را در دسترس متقاضی قرار می دهند تا بیمه گزار بهترین مورد را متناسب با شرایط خود بتواند انتخاب کند. در ادامه شما را با شرایط مختلف این نوع بیمه نامه آشنا خواهیم کرد.

بیمه نامه با توجه به سرمایه ثابت

متقاضی با اعلام ارزش روز سرمایه خود می تواند آن را تحت پوشش بیمه آتش سوزی قرار دهد. این مورد می تواند شامل منازل مسکونی نیز باشد بنابراین متقاضی می بایست جزئیات سرمایه خود را با صداقت اعلام کند تا در صورت وقوع حادثه، شرکت بیمه نسبت به جبران خسارت وارده اقدام نماید. بدیهی است که در صورت عدم مطابقت اطلاعات وارد شده و ثبت شده با آنچه که در واقعیت وجود دارد، پرداخت خسارت با مشکل مواجه خواهد شد.

بیمه نامه با شرایط شناور

انبارها با توجه به ورود و خروج پیوستۀ کالا و عدم ثبات در موجودی انبارها می توانند از این شرایط استفاده کنند که این حالت تحت عنوان شناور شناخته می شود. در این شرایط بیمه گذار به صورت ماهانه صورت جلسه ای از سرمایۀ موجود در انبار خود تهیه کند و به شرکت بیمه ارائه دهد تا بیمه گر بتواند حق بیمه را بر اساس میانگین سرمایه، تعیین کند. در این شرایط بیمه گزار با ارائه صورت جلسه با توجه به موجودی سرمایه در انبار خود حق بیمه ای را پرداخت می کند و در پایان سال نیز میانگین آن محاسبه خواهد شد.

بیمه نامه با شرایط بازسازی و جایگزینی

در این شرایط نوسان قیمت ها و میزان تورم نیز لحاظ شده است. به این صورت که ممکن است میزان تورم به قدری افزایش پیدا کرده باشد که در صورت وقوع حادثه جایگزین کردن تجهیزات و ماشین آلات صنعتی برای بیمه گزار ممکن نباشد. بنابراین با استفاده از این شرایط متقاضی می تواند اموال خود را به ارزش واقعی آن ها بیمه کند تا شرکت بیمه نسبت به پرداخت خسارت با توجه به ارزش روز تجهیزات بیمه شده متعهد شود.

بیمه نامه فرست لاست

در این شرایط که به فرست لاست معروف است، بیمه گزار می تواند با توجه به خسارت پیش بینی شده اقدام به خرید بیمه کند. این شرایط برای کسانی مناسب است که می دانند در صورت وقوع حادثه کل سرمایه شان از بین نخواهد رفت و تنها قسمت پیش بینی شده را با توجه به ارزش آن ها تحت پوشش بیمه قرار می دهند. در این شرایط شرکت بیمه ملزم به پرداخت خسارت با توجه به میزان پیش بینی شده خواهد بود. نکته ای که در مورد شرایط فرست لاست حائز اهمیت است تخفیفات ویژه شرکت های بیمه گر نسبت به آن است.

بیمه نامه با شرایط توافقی

بیمه گزار و بیمه گر می توانند با مذاکره و توافق بر سر میزان سرمایه بیمه شده، بیمه نامه را تنظیم کنند. در این شرایط می توانند موارد مختلفی را به اختیار خود ثبت کنند و نسبت به پرداخت میزان حق بیمه نیز توافق کنند.

چه مواردی در پرداخت میزان حق بیمه مؤثرند؟

در هنگام خرید بیمه آتش سوزی عوامل زیادی در تعیین قیمت آن دخیل هستند که در ادامه به ذکر چند نکته می پردازیم.

خطرات اضافی

چنانچه متقاضی خطرات اضافی را نیز به بیمه نامه خود اضافه کرده باشد حق بیمه نیز با توجه به نوع خطر اضافی افزوده شده تغییر خواهد کرد. قیمت خطرات اضافی نیز با توجه به میزان ریسک و خطر آن ها متفاوت است. یکی از مورد توجه ترین خطر اضافی بیمه آتش سوزی، پوشش زلزله است که با توجه به موقعیت جغرافیایی منطقه و همچنین میزان مقاومت ساختمان، محاسبه خواهد شد

شرایط بیمه نامه

شرایط مختلفی که پیش تر ذکر شد نیز در قیمت گذاری حق بیمه آتش سوزی بسیار مؤثرند. هر کدام از شرایط با توجه به میزان امتیازات آن از قیمت خاصی برخوردار است.

تخفیفات بیمه آتش سوزی

بسیاری از شرکت های بیمه برای متقاضیان خود تخفیف های مختلفی را درنظر می گیرند تا رضایت مشتریان خود را بیش از پیش جلب نمایند. به طور مثال تخفیف های مناسبتی که معمولا در شرکت های مختلف رواج دارد و از راه های مختلف می توانند مزایای خود را اطلاع رسانی کنند.

میزان ریسک

یکی از مواردی که در تعیین قیمت حق بیمه مؤثر است میزان ریسک و یا درصد احتمال وقوع حادثه در آن است که خود نیز به دو قسمت تقسیم می شود. ویژگی های مورد بیمه قطعا می تواند میزان احتمال وقوع حادثه در آن را نشان دهد. برای مثال انبارها با توجه به حساسیت کالاهای موجود در آن ها خطر ریسک آتش سوزی متفاوتی با یکدیگر دارند. در ارزیابی ویژگی های مورد بیمه میزان مقاومت سازه و عمر آن و همچنین مقاومت اجزای مختلف تأسیساتی آن نیز مورد بررسی قرار می گیرد. بدیهی است که هر چه میزان ریسک مورد بیمه بیشتر باشد، حق بیمه بیشتری نیز بابت آن دریافت خواهد شد.

دسته دیگری که در میزان ریسک مورد توجه قرار می گیرد موقعیت مکانی و جغرافیایی آن است. در کلان شهرها با توجه به میزان تراکم جمعیت بالای آن ها خطر احتمال وقوع حادثه نیز بیشتر خواهد بود. ضمن اینکه در صورت خرید خطرات اضافی مانند زلزله، نزدیکی منطقه به گسل و زلزله خیز بودن آن نقطه نیز در نظر گرفته می شود تا با توجه به آن قیمت نهایی حق بیمه تعیین شود. شرکت های بیمه عمدتا در محاسبه میزان ریسک معیارها و ملاک های خاص خودشان را در نظر می گیرند و بر همان اساس قیمت حق بیمه را محاسبه می کنند.

ارزش سازه و اموال آن

در بیمه آتش سوزی به هیچ عنوان ارزش زمین دخلی در تعیین قیمت حق بیمه ندارد و فقط جنس و ویژگی بنا مورد بررسی قرار می گیرد. با توجه به این موضوع ساختمانی که ارزش ساخت بالاتری دارد حق بیمه بالاتری نیز خواهد داشت. در کنار ارزش بنا، ارزش اموال موجود در آن نیز بسیار حائز اهمیت است. علاوه بر اموال منازل مسکونی، تجهیزات و ماشین آلات یا کالاهای موجود در انبارها نیز باید به طور دقیق ارزش گذاری شوند. در مجموع میزان ارزش مورد بیمه ارتباط مستقیمی با حق بیمه آن دارد.

مدت بیمه

بیمه نامه های آتش سوزی معمولا به صورت یک ساله ثبت می شوند ولی در صورت تمایل متقاضی می تواند این بیمه نامه را به صورت کوتاه مدت یا یک ساله و یا طولانی مدت خریداری نماید. در تعیین حق بیمه مدت زمان بیمه هر چه طولانی تر باشد حق بیمه کمتری پرداخت خواهید کرد. بسیاری از شرکت های بیمه تخفیفات مختلفی را برای بیمه نامه های طولانی مدت در نظر گرفته اند. در واقع خرید بیمه نامه طولانی مدت به نفع متقاضی نیز خواهد بود به این صورت که علاوه بر پرداخت حق بیمه کمتر، مدت زمان طولانی دغدغه تمدید بیمه نامه را نخواهد داشت.

مراحل تکمیل فرم و خرید بیمه آتش سوزی

در هنگام خرید بیمه آتش سوزی متقاضی می بایست جزئیات و مشخصات خود و مورد بیمه را به طور دقیق ثبت نماید تا در هنگام دریافت خسارت با مشکل مواجه نشود. 

تضمین پرداخت خسارت بیمه آتش سوزی

پس از وقوع حادثه، دریافت خسارت از شرکت بیمه هیچ گونه پیچیدگی نخواهد داشت. کافیست پس از گذشت چند روز گزارش بروز خسارت را به شرکت بیمه ارائه دهید تا شرکت بیمه کارشناس خود را به محل وقوع حادثه اعزام کند و میزان خسارت وارد شده را برآورد کند. پس از توافق در مورد مبلغ خسارت مراحل پرداخت توسط شرکت بیمه انجام خواهد شد.

این احتمال نیز وجود دارد که بر سر مبلغ خسارت بین بیمه گر و بیمه گزار اختلاف نظر وجود داشته باشد. در این صورت با اعتراض بیمه گزار، موضوع به شورای حل اختلاف ارجاع داده خواهد شد تا با ورود کارشناسان شورای حل اختلاف موضوع حل شود.

متأسفانه در بعضی موارد عده ای سودجو به منظور دریافت خسارت از بیمه با ایجاد آتش سوزی عمدی سعی در سوءاستفاده می کنند که در صورت اثبات و مشخص شدن حادثۀ ساختگی نه تنها خسارتی به بیمه گزار تعلق نمی گیرد بلکه از طریق مراجع قضایی مورد پیگرد و مجازات قرار می گیرد.

گاهی بیمه گزار در هنگام تکمیل فرم، ارزش ملک و اموال خود را بیش از مقدار واقعی اعلام می کند. در این صورت پس از وقوع حادثه و با اعزام کارشناس به محل، پرداخت خسارت بر اساس ارزش واقعی صورت خواهد گرفت.

در صورتی که در میزان ریسک مکان مورد بیمه تغییری حاصل شود و این موضوع به نماینده بیمه اطلاع داده نشود ممکن است شرکت بیمه هیچ گونه خسارتی را پرداخت نکند. بنابراین در تعامل بیمه گر و بیمه گزار، صداقت متقابل دریافت خدمات بهتر را نیز در پی خواهد داشت.