بیمه مسئولیت پزشکان یکی از انواع بیمه مسئولیت حرفه‌ای است. در این بیمه هر مسئولیتی که مطابق قانون، پزشک در برابر بیماران خود دارد مطابق بیمه‌نامه به شرکت بیمه منتقل می‌شود و بیمه‌گر در مواقع نیاز پاسخگو خواهد بود.
مواردی مانند اشتباهات و خطاهای پزشکی جزو پوشش‌های این بیمه قرار می‌گیرند.
درصورتی‌که پزشکی اقدام به مداوای بیماری کند یا دستور مداوای وی را دهد، حتی اگر این کار با رضایت بیمار یا ولی قانونی او باشد، بیمه مسئولیت پزشکان مطابق بیمه‌نامه مسئولیت پزشک را در قبال بیمار به عهده خواهد گرفت.
خسارات تحت پوشش بیمه مسئولیت پزشکان
خساراتی که در صورت بروز تحت پوشش بیمه مسئولیت پزشکان قرار می‌گیرد عبارتند از:
غرامت فوت
در صورت فوت بیمار به علت خطا و اشتباه پزشک یا پیراپزشک، ورثه وی مستحق دریافت غرامت هستند. مبلغ این غرامت معادل مبلغ دیه در ماه‌های عادی و ماه‌های حرام است.
غرامت نقص عضو
درصورتی‌که خطا و قصور پزشک یا پیراپزشک منجر به نقص عضو بیمار شود، بیمه موظف به پرداخت خسارت به بیمار است. سقف تعهد این خسارت توسط پزشک بیمه‌گزار تعیین می‌شود و بیمه مسئولیت پزشکان تا سقف مقرر هزینه خسارات به وجود آمده را پرداخت می‌کند.
استثناهای خارج از تعهدات بیمه مسئولیت پزشکان
اگر تحت شرایط خاصی مشکلی از طرف پزشک یا پیراپزشک برای بیمار به وجود آید، بیمه مسئولیتی قبول نمی‌کند و مسئولیت آن به عهده پزشک است. این شرایط و موارد عبارتند از:
• درصورتی‌که پزشک یا پیراپزشک کاری خارج از وظایف شغلی یا صنفی خود انجام دهد، بیمه مسئولیت پزشکان مسئولیتی قبول نمی‌کند.
• اگر پزشک یا پیراپزشک به دلیل مصرف مواد مخدر، الکل یا داروی خواب‌آور هوشیاری کافی برای مداوای بیمار نداشته باشد و منجر به بروز صدماتی شود، بیمه مسئولیت پزشکان قبول مسئولیت نمی‌کند.
• درصورتی‌که پزشک یا پیراپزشک اقداماتی خارج از ضوابط یا قوانین جاری پزشکی انجام دهد، شامل بیمه مسئولیت پزشکان نمی‌شود.
• درصورتی‌که صدماتی ناشی از تشعشعات یونیزه، هسته‌ای یا پرتوهای انرژی به بیمار وارد شود، بیمه مسئولیت پزشکان خسارتی پرداخت نمی‌کند؛ مگر اینکه این موارد جزئی از روند درمان بیمار باشد.
• درصورتی‌که هرگونه بیهوشی خارج از محیط بیمارستان اتفاق بیفتد، شامل بیمه مسئولیت پزشکان نمی‌شود.
• هر نوع خسارت عدم النفع بیمار نیز شامل بیمه مسئولیت پزشکان می‌شود. برای مثال اگر بیمار به واسطه معالجه پزشک، موقعیت شغلی خود را از دست داده باشد.
نکات مهمی که باید درباره بیمه مسئولیت پزشکان دانست!
• درصورتی‌که پزشک بیمه‌گزار محکوم به پرداخت دیه شود، بیمه‌گر موظف به پرداخت معادل ریالی ارزان‌ترین نوع دیه در قانون دیات است.
• درصورتی‌که از نظر بیمه‌گر خسارت وارد شده به بیمار مشخص باشد و خسارت وارده جزو پوشش‌های بیمه مسئولیت پزشکان قرار بگیرد، بیمه‌گر می‌تواند قبل از رأی دادگاه اقدام به پرداخت خسارت بیمار زیان‌دیده کند.
• ادعای خسارت وارد شده به بیمار حداکثر تا سه سال پس از تاریخ بیمه‌نامه اعتبار دارد. فرض کنید بیماری امروز توسط پزشکی مداوا می‌شود؛ اگر تا سه سال پس از تاریخ انقضای بیمه‌نامه این دوره ثابت شود که پزشک خسارتی به بیمار وارد کرده است، پزشک می‌تواند از بیمه مسئولیت پزشکان خود استفاده کند.
• محدوده پوشش بیمه مسئولیت پزشکان فقط در کشور ایران است و خارج از کشور پوششی ندارد.
• مدت اعتبار بیمه مسئولیت پزشکان یک سال و پس از آن قابل تمدید است. درصورتی‌که پزشک بخواهد کمتر از یک سال از بیمه مسئولیت پزشکان استفاده کند، نرخ حق بیمه آن به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:
| مدت‌زمان تحت پوشش بیمه | حق بیمه |
|---|---|
| تا ۵ روز | ۵% حق بیمه سالانه |
| ۶ تا ۱۵ روز | ۱۰% حق بیمه سالانه |
| ۱۶ تا ۳۰ روز | ۲۰% حق بیمه سالانه |
| ۳۱ تا ۶۰ روز | ۳۰% حق بیمه سالانه |
| ۶۱ تا ۹۰ روز | ۴۰% حق بیمه سالانه |
| ۹۱ تا ۱۲۰ روز | ۴۰% حق بیمه سالانه |
| ۱۲۱ تا ۱۵۰ روز | ۶۰% حق بیمه سالانه |
| ۱۵۱ تا ۱۸۰ روز | ۷۰% حق بیمه سالانه |
| ۱۸۱ تا ۲۷۰ روز | ۸۵% حق بیمه سالانه |
| بیش از ۲۷۰ روز | ۱۰۰% حق بیمه سالانه |
• بعضی از شرکت‌های بیمه علاوه بر اینکه متعهد به پرداخت دیه زیان‌دیده هستند، هزینه‌های دادرسی بیمه‌گزار را نیز پوشش می‌دهد؛ به شرطی که قصور و خطای پزشک ثابت شود.
• در بیمه مسئولیت پزشکان دستیاران پزشک، پرستاران و… که به دستور پزشک اقدام به مداوای بیماران می‌کنند، تحت پوشش قرار می‌گیرند.
• درصورتی‌که پزشک بیمه‌گزار از بیمه مسئولیت پزشکان خود استفاده نکند، سالانه تخفیف‌های قابل‌توجهی شامل وی می‌شود.
حق بیمه مسئولیت پزشکان
حق بیمه مسئولیت پزشکان بر اساس دو پارامتر محاسبه می‌شود:
۱٫ نوع تخصص و حوزه کاری پزشک یا پیراپزشک
۲٫ سقف پوشش درخواستی برای بیمه مورد نظر
به همین خاطر شرکت‌های بیمه یک دسته‌بندی برای تخصص‌های مختلف پزشکان و پیراپزشکان در نظر دارند. این دسته‌بندی برای پزشکان عبارت است از:
۱٫ پزشکان زنان و زایمان
۲٫ ارتوپدان، جراحان عمومی و متخصصان بیهوشی
۳٫ جراحان و متخصصان قلب، مغز و اعصاب، چشم، ترمیمی و پلاستیک و اورولوژی
۴٫ جراحان و متخصصان فک و صورت، گوش و حلق و بینی، دندان، لثه، اطفال، پوست و متخصصان پزشکی هسته‌ای
۵٫ پزشکان غیر جراح یا جراحانی که به دلایلی جراحی نمی‌کنند؛ مانند: پزشک عمومی، دندان‌پزشک، روان‌پزشک، متخصص آنکولوژی، آندوسکوپی، رادیولوژی، میکروبیولوژی، داروسازی، فیزیوتراپی، فیزیکی و توان‌بخشی، طب اورژانس و طب سنتی.
دسته‌بندی پیراپزشکان نیز به شرح زیر است:
۱٫ ماماها (شاغل در بیمارستان یا درمانگاه)
۲٫ دندان‌پزشکان تجربی و بهداشت‌کاران دهان و دندان
۳٫ کارشناسان ارشد و تکنسین‌های بیهوشی، کارشناسان فیزیوتراپی، پرستاران، بهیاران و تکنسین‌های شاغل در کلیه بخش‌های دیالیز، اورژانس، CCU، ICU و سوپروایزر بالینی، کنترل عفونت و آموزشی
۴٫ پرستاران و بهیاران سایر بخش‌ها، تکنسین‌های اتاق عمل، پرستاران و بهیاران اتاق عمل، پرستاران و بهیاران مرکز فوریت‌های پزشکی، پرستاران درمانگاه و منزل و تکنسین‌های سازمان انتقال خون
۵٫ تکنسین‌های رادیولوژی، سی‌تی‌اسکن و MRI، کارشناسان و تکنسین‌های آزمایشگاه، داروخانه، تکنسین‌های نوار نگاری و CSR، کمک بهیاران و کارکنان مراکز بهداشت.
هر پزشک یا پیراپزشک در یکی از دسته‌های فوق قرار می‌گیرد و با توجه به آن، حق بیمه مسئولیت پزشکان متفاوت است.
تفاوت این دسته‌بندی‌ها، میزان ریسکی است که هر یک با آن مواجه هستند. هرچه ریسک شغلی پزشک یا پیراپزشک کمتر باشد، حق بیمه مسئولیت پزشکان وی نیز کمتر می‌شود.
