لودر سایت
شیراز، میدان ولی عصر (عج)، بلوار سلمان فارسی، مجتمع تجاری سلمان

دیه در سال 1401 برای ماه‌های عادی معادل مبلغ 600 میلیون تومان و در ماه‌های حرام معادل مبلغ 800 میلیون تومان است؛ دیه اعضای بدن در مجازات اسلامی بر اساس این مبلغ محاسبه و پرداخت می‌گردد. در این بخش به تعریف دیه ‌اعضا ، ارش و قواعد عمومی و کلی آن می‌پردازیم.

نحوه محاسبه دیه اعضای بدن در سال 1401

تعریف دیه از نظر شرعی میزان مالی‌ست که برای جنایت‌های عمدی، غیر عمدی بر نفس و یا میزان آسیبی که به اعضای بدن وارد می‌شود، معین شده است.

از آنجایی‌که عموما در تصادفات و حوادث، آسیب وارد شده غیر عمد و است، دیه آن طبق حدود مجازات‌های اسلامی پرداخت می‌گردد.

دیه اعضا
 دیه اعضا

ارش چیست؟

به آن بخش از خسارت وارد شده به اعضای بدن که میزان آن در قانون شرع تعیین نشده باشد ارش گفته می‌شود.

ارش براساس موارد زیر تعیین می‌شود:

  • نوع و کیفیت آسیب وارد‌شده بر فرد
  • با در نظر گرفتن دیه
  • نظر کارشناس

نوع و شرح انواع دیه و ارش جراحت های وارد شده به سر و صورت:

  • حارصه: خراش پوست بدون اینکه خون جاری شود. (یک صدم دیه کامل)
  • دامیه: جراحت سطحی که باعث بریدگی گوشت شود و همراه خون کم یا زیاد باشد. (دو صدم دیه کامل)
  • متلاحمه: جراحتی که موجب بریدگی عمیق گوشت شود ولی به پوست نازک روی استخوان نرسد. (سه صدم دیه کامل)
  • سمحاق: جراحتی که به پوست نازک روی استخوان برسد. (چهار صدم دیه کامل)
  • موضحه: جراحتی که پوست نازک روی استخوان را کنار بزند و استخوان نمایان شود. (پنج صدم دیه کامل)
  • هاشمه: جنایتی که موجب شکستگی استخوان شود گرچه جراحتی را ایجاد نکند. (ده صدم دیه کامل)
  • مُنَقَّله: جنایتی که درمان آن جز با جابه جا کردن استخوان میسر نباشد. (پانزده صدم دیه کامل)
  • مأمومه: جراحتی که به کیسه مغز برسد. (یک سوم دیه کامل)
  • دامغه: صدمه یا جراحتی که کیسه مغز را پاره کند، که علاوه بر دیه شکستگی سر، موجب ارش پاره شدن کیسه مغز نیز می باشد.

نوع و شرح انواع دیه و ارش جراحت های وارد شده به بدن:

جراحت‌های وارد شده به بدن به اندازه نصف جراحات وارد شده به سر و صورت دیه تعلق می‌گیرد؛ مقدار دیات جراحات بدن به شرح زیر است.

  • حارصه: خراش پوست بدون اینکه خون جاری شود. (0.5 صدم دیه کامل)
  • دامیه: جراحت سطحی که باعث بریدگی گوشت شود و همراه خون کم یا زیاد باشد. (یک صدم دیه کامل)
  • متلاحمه: جراحتی که موجب بریدگی عمیق گوشت شود ولی به پوست نازک روی استخوان نرسد. (1.5 صدم دیه کامل)
  • سمحاق: جراحتی که به پوست نازک روی استخوان برسد. (دو صدم دیه کامل)

قواعد عمومی دیه ‌اعضا

ماده 563 دیه ‌اعضا

از بین بردن هر یک از اعضای فرد و هر دو عضو از اعضای زوج، دیه کامل و از بین بردن هریک از اعضای زوج، نصف دیه کامل دارد. چه آن عضو از اعضای داخلی بدن باشد، چه از اعضای بیرونی.

ماده 564 دیه ‌اعضا

  • فلج کردن عضو دارای دیه معین، دو سوم دیه آن عضو.
  • از بین بردن عضو فلج، یک سوم دیه همان عضو را دارد.
  • در فلج کردن نسبی عضو که درصدی از کارایی آن از بین میرود، با توجه به کارایی از دست رفته، ارش تعیین می‌گردد.

ماده 565 دیه ‌اعضا

از بین بردن قسمتی از عضو یا منفعت دارای دیه مقدر به همان نسبت دیه دارد به این ترتیب که از بین بردن نصف آن به میزان نصف و از بین بردن یک سوم آن به میزان یک سوم دارای دیه است مگر اینکه در قانون ترتیب دیگری مقرر شده باشد.

‌تبصره 1- ‌در مواردی که نسبت از بین رفته قابل تشخیص نباشد، ارش تعیین می‌شود.

‌تبصره 2- ‌هرگاه براثر حادثه، عضو در وضعیتی قرار گیرد که به تشخیص کارشناس، فرد ناگزیر از قطع آن باشد دیه قطع عضو ثابت می‌شود.

ماده 566 دیه ‌اعضا

دیه اعضایی که با پیوند و امثال آن در محل عضو از بین رفته، قرار گرفته است و مانند عضو اصلی دارای حیات می‌شوند به میزان دیه عضو اصلی است و اگر دارای حیات گردد ولی از جهت دیگری معیوب شود، دیه عضو معیوب را دارد.

از بین بردن اعضای مصنوعی، تنها موجب ضمان مالی است.

ماده 568 دیه اعضا

در شکستگی عضوی که دارای دیه مقدر است، چنانچه پس از حادثه به‌گونه‌ای اصلاح شود که هیچ عیب و نقصی در آن باقی نماند، چهار بیست و پنجم دیه آن عضو ثابت است و چنانچه با عیب و نقص اصلاح شود یا برای آن عضو دیه مقدری نباشد، ارش ثابت است مگر در مواردی که در این قانون خلاف آن مقرر شده باشد.

ماده 569 دیه اعضا

دیه شکستن، ترک برداشتن و خرد شدن استخوان هر عضو دارای دیه مقدر به شرح زیر است:

الف) دیه شکستن استخوان هر عضو یک پنجم دیه آن عضو و اگر بدون عیب درمان شود چهارپنجم دیه شکستن آن است.

ب) دیه خرد شدن استخوان هر عضو یک سوم دیه آن عضو و اگر بدون عیب درمان شود چهارپنجم دیه خرد شدن آن استخوان است.

پ) دیه ترک برداشتن استخوان هر عضو چهار پنجم دیه شکستن آن عضو است.

ت) دیه جراحتی که به استخوان نفوذ کند بدون آنکه موجب شکستگی آن گردد و نیز دیه موضحه آن، یک چهارم دیه شکستگی آن عضو است.

ماده 570 دیه ‌اعضا

هرگاه یک استخوان از چند نقطه جدای از هم بشکند یا خرد شود یا ترک بخورد، درصورتی که حادثه متعدد محسوب گردد، هریک دیه جداگانه دارد هرچند با یک ضربه به وجود آید و مجموع دیه آنها از دیه عضو هم بیشتر باشد.

ماده 571 دیه اعضا

دررفتگی استخوان از مفصل، درصورتی که موجب شَلَل یا از کارافتادگی کامل عضو نگردد، موجب ارش و در غیر این صورت موجب دو سوم دیه همان عضو و درصورت درمان بدون عیب موجب چهارپنجم از دوسوم دیه آن عضو می‌باشد‌.

ماده 572 دیه اعضا

هرگاه در اثر حادثه تکه کوچکی از استخوان از آن جدا شود، دیه شکستگی ثابت است.

ماده 573 دیه اعضا

هرگاه صدمه بر استخوان، موجب نقص عضو یا صدمه دیگری گردد، هر یک دیه جداگانه‌ای دارد.

ماده 574 دیه اعضا

هرگاه بر اثر یک یا چند ضربه، علاوه بر دررفتگی مفصل، استخوان نیز بشکند یا ترک بخورد، دو جنایت محسوب می‌شود و هریک دیه یا ارش جداگانه دارد. اگر بر اثر ضربه‌ای، هم استخوان بشکند و هم جراحت ایجاد شود نیز این حکم جاری است.

جدول دیه اعضای بدن سال 1401

نوع دیهمبلغ دیه
دیه شکستگی استخوان دست که مطلوب التیام یابد۴۸ میلیون تومان
دیه شکستگی نازک نی و درشت نی استخوان پا هر کدام۴۸ میلیون تومان
دیه شکستن بینی۶۰ میلیون تومان
دیه شکستن ترقوه۲۹ میلیون تومان
دیه شکستن جمجمه در حد هاشمه (شکستن استخوان)۶۰ میلیون تومان
دیه زخم شدن در حد حارصه (خراش پوست)۳ میلیون تومان
دیه کامل دندان‌های پیشین۳۰ میلیون تومان
دیه کامل دندان‌های پشتی۱۵ میلیون تومان
دیه یک دست۳۰۰ میلیون تومان
دیه یک پا۳۰۰ میلیون تومان

تفاوت دیه اعضاء زن و مرد

مطابق قانون مجازات اسلامی، دیه تا یک سوم دسه کامل با مرد برابر است اما اگر میزان دیه از یک سوم دیه کامل بیشتر باشد، دیه زن نصف دیه مرد خواهد بود. بررسی مواد 209، 273، 300 و 301 قانون مجازات اسلامی، شامل این تفاوت می‌شود. مفاد این چهار ماده، که به ترتیب به بیان حکم قصاص و دیه زن در مقایسه با مرد می‏‌پردازد عبارتند از: 1. هرگاه مرد مسلمانی عمداً زن مسلمانی را بکشد، محکوم به قصاص است؛ اما ولی زن باید قبل از قصاصِ قاتل، نصف دیه مرد را به او بپردازد. 2. در قصاص عضو، زن و مرد برابرند و مرد مجرم به سبب نقص عضو یا جرمی که به زن وارد نماید، به قصاص عضو مانند آن محکوم می‌‏شود. دیگر این که اگر دیه عضوی که ناقص شده، ثلث یا بیش از ثلث دیه کامل باشد، دیه زن نصف دیه مرد است. ۳.اجماع لزوم پرداخت فاضل دیه، در قصاص مردی که زنی را به قتل رسانده است، مورد اتفاق همه فق‌های شیعه بوده و هیچ قول مخالفی در این مورد وجود ندارد.

دیه اعضای بدن در ماه حرام

دیه اعضا در ماه حرام افزایش پیدا نمی کند. فقط فوت در ماه حرام میزان ثلث دیه به دیه کامل اضافه می‌گردد (ماده ۵۵۷ قانون مجازات اسلامی – تغلیظ دیه مخصوص قتل نفس است و در جنایت بر اعضاء و منافع جاری نیست).

دیه نقص عضو

دیه اعضای بدن هرکدام جداگانه و به صورت درصدی از دیه اعضای بدن محاسبه می‌شود. البته نرخ محاسبه دیه نقص عضو باید توسط قاضی مشخض شود. در جدول بالا دیه برخی از اعضای بدن جداگانه آورده شده است.

دیه اعضای بدن در تصادفات

برای محاسبه دیه اعضای بدن در زمان تصادف شرایط خاصی با توجه به نوع آسیب وارد شده و عضو آسیب دیده دارد.  اما به صورت کلی اگر تصادف رانندگی رخ دهد و فردی که شخص ثالث شناخته می‌شود آسیب ببیند، راننده مقصر باید هزینه‌ای که تعیین می‌شود را بپردازد. از آنجایی که پلیس راهنمایی و رانندگی از تمام تصادفات گزارش تهیه می‌کند، شرکت بیمه یا صندوق تامین خسارت‌های بدنی باید به محض دریافت گزارش پلیس حدقل نصف دیه اعضای بدن را بپردازد. پس از آن با مشخص شدن مبلغ دقیق و کامل دیه اعضای آسیب دیده در تصادفات باقی حق بیمه هم پرداخت می‌شود.

دیه شکستن دست در تصادف

دیه قطع و آسیب دیدن هر عضو از بدن که به صوت دوگانه (دوتایی) در بدن وجود داشته باشد معادل نصف دیه کامل انسان است. اما از آنجایی که در قانون مجازات اسلامی، شکستگی در دسته جراحت‌ها قرار می‌گیرد مطابق با قوانین پرداخت دیه جراحت محاسبه می‌شود. به این معنی که دیه شکستگی اعضای بدن به صورت ده درصد از دیه کامل آن عضو محاسبه می‌شود. در نتیجه همانطور که در جدول بالا آورده شده است دیه شکستگی استخوان دست در صورتی که به صورت کامل التیام یابد حدود ۴۸ میلیون تومان و در صورتی که به تشخیص پزشک قانونی امکان التیام کامل و برگشتن به حالت قبلی نباشد حدود ۷۵ میلیون است. البته این قیمت‌ها کلی است و بر اساس شرایط خاص ممکن است کمتر یا بیشتر شود.

دیه شکستگی کتف در تصادف

اگر در طی یک تصادف رانندگی یک یا دوتا از کتف‌های شما دچار شکستگی شده باشد حدود ۴ درصد دیه سال ۱۴۰۱ برای هر کتف به شما تعلق می‌گیرد.

دیه شکستگی پا در تصادف

دیه شکستن استخوان پا در تصادف، یک پنجم دیه یک پا معادل با ۶۰ میلیون تومان است. همچنین در صورتی که شکستگی پا بدون عیب درمان شود دیه آن، چهار پنجم دیه شکستن استخوان یعنی ۴۸ میلیون تومان است.

دیه شکستگی مچ دست در تصادف

در قانون مجازات اسلام، دیه شکستگی مچ دست برابر با یک پنجم یا همان بیست درصد از دیه کامل دست است.

پوشش بیمه شخص ثالث برای پرداخت دیه در تصادفات

بیمه شخص ثالث نوعی بیمه برای خودروها است که خسارات جانی و مالی وارد شده به شخص ثالث در تصادفات را جبران می‌کند. بنابراین امکان پرداخت دیه اعضای بدن در تصادفات به کمک خرید بمه شخص ثالث وجود دارد. سقف تعهدات مالی بیمه شخص ثالث 2.5 درصد مبلغ دیه هر سال در ماه حرام است، با افزایش نرخ دیه، حداقل تعهدات مالی شرکت‌های بیمه در بیمه شخص ثالث هم بیشتر می‌شود. مثلا در سال 1400، این مبلغ 16 میلیون تومان بود و در سال 1401 به 20 میلیون تومان رسید. بر همین اساس در صورت بروز حادثه مالی در شرایط زیر، نیازی به گزارش مقامات انتظامی و کروکی پلیس نیست. می‌توانید بیمه شخص ثالث ماشین خود را آنلاین از فروشگاه آنلاین ما و یا از طریق شماره های درج شده در پایین صفحه با کارشناسان ما تماس برقرار کنید.

نویسنده پست: آرش اکبری

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *